13 września w historii Polski: wydarzenia tego dnia

Historia Polski jest pełna wydarzeń, wojen, osiągnięć i szybkiego rozwoju. „Poland Today” krótko powie, co było tego dnia.

13 września:

1195 – Nad Mozgawą w Małopolsce została stoczona jedna z najkrwawszych bitew okresu rozbicia dzielnicowego pomiędzy oddziałami Mieszka III Starego i wojewody krakowskiego Mikołaja.
1309 – W Myśliborzu krzyżacy zawarli układ z Brandenburgią, na mocy którego zakupili za 10 tysięcy grzywien fikcyjne prawa do Pomorza Gdańskiego, uzyskane przez Brandenburgię od króla Węgier i Czech oraz tytularnego króla Polski Wacława III.
1353 – Nowe Miasto Lubawskie uzyskało prawa miejskie.
1406 – We Wrocławiu doszło do buntu mieszczaństwa.
1431 – Wojna polsko-krzyżacka: zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Dąbkami.
1433 – Wojna polsko-krzyżacka: w zdobytym przez wojska polsko-czeskie zamku w Jasińcu podpisano rozejm z zakonem krzyżackim, który obowiązywał do Bożego Narodzenia.
1443 – Koniecpol uzyskał prawa miejskie.
1506 – Zygmunt I Stary został obrany przez litewską radę wielkoksiążęcą na wielkiego księcia litewskiego.
1637 – Cecylia Renata Habsburżanka, poślubiona dzień wcześniej żona króla Władysława IV Wazy, została koronowana w kościele św. Jana w Warszawie na królową Polski.
1732 – Rosja, Austria i Prusy zawarły Traktat Loewenwolda (tzw. „przymierze trzech czarnych orłów”), dotyczący sukcesji tronu polskiego po oczekiwanej wkrótce śmierci ciężko chorego króla Augusta II Mocnego.
1764 – Stanisław August Poniatowski podpisał pacta conventa dotyczące osobistych zobowiązań króla.
1769 – Konfederacja barska: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie pod Orzechowem.
1865 – Na filarze Mostu Kierbedzia w Warszawie wyznaczono komisyjnie układ wysokości Zero Wisły.
1866 – Józef Dietl został prezydentem Krakowa.
1900 – Cesarz Austrii Franciszek Józef I zagroził deputacji polskiej utratą autonomii Galicji w razie dalszych roszczeń niepodległościowych.
1902 – Sąd polubowny rozstrzygnął na rzecz Austrii spór z Węgrami o Morskie Oko.
1921 – Upadł pierwszy rząd Wincentego Witosa.
1925 – Otwarto Port lotniczy Łódź-Lublinek.
1926 – Minister Komunikacji Paweł Romocki podpisał ze stocznią Stocznią Cesarską w Gdańsku umowę na budowę dwóch statków pasażersko-salonowych, późniejszych SS Gdynia i SS Gdańsk.
1934 – Polska wypowiedziała tzw. mały traktat wersalski.
1936 – W rozegranym w Warszawie towarzyskim meczu piłkarskim reprezentacja Polski zremisowała z Niemcami 1:1.
1938 – Prezydent RP Ignacy Mościcki rozwiązał Sejm i Senat.
1939 – Kampania wrześniowa:
Bombardowanie Frampola.
Pociąg z 75 tonami złota z rezerw Banku Polskiego przekroczył granicę polsko-rumuńską w Śniatyniu. Ładunek poprzez Konstancę, Stambuł i Bejrut dotarł 5 października do francuskiego Tulonu.
Polskie trałowce ustawiły zagrodę minową na południe od Helu.
Stoczono bitwy pod Krzywczą, Mińskiem Mazowieckim i Sochaczewem.
W Cecylówce Głowaczowskiej w powiecie kozienickim Niemcy zamordowali 54 mężczyzn.
W nocy z 13 na 14 września w Zambrowie Niemcy zamordowali 200 polskich jeńców.
Zajęcie Stryja przez Ukraińców.
Z więzienia w Brześciu nad Bugiem został zwolniony jeden z przywódców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów Stepan Bandera, odbywający wyrok dożywotniego pozbawienia wolności za współudział w zamachu na ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego w 1934 roku.
1944:
44. dzień powstania warszawskiego: po raz pierwszy od początku powstania samoloty radzieckie dokonały zrzutów broni i żywności nad terenem Śródmieścia. Niemcy wysadzili mosty na Wiśle.
Armia Czerwona zajęła Łomżę.
Zakończyła się bitwa pod Ewiną (powiat radomszczański) między 3. Brygadą Armii Ludowej a przeważającymi oddziałami niemieckimi.
1946:
W więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie został stracony nazistowski zbrodniarz Amon Göth.
Wydano dekret o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego osób narodowości niemieckiej.
1971 – Prześladowany w kraju ze względów politycznych Eugeniusz Pieniążek przekroczył nielegalnie granicę na własnej konstrukcji jednoosobowym samolocie Kukułka i przez Słowację i Węgry dotarł do Suboticy w Jugosławii.
1973 – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu telewizyjnego Stawiam na Tolka Banana w reżyserii Stanisława Jędryki.
1982 – Premiera filmu Konopielka w reżyserii Witolda Leszczyńskiego.
1993 – W krypcie Archikatedry Warszawskiej pochowano sprowadzone ze Szwajcarii prochy byłego prezydenta RP Ignacego Mościckiego.
1995 – Legia Warszawa jako pierwszy polski klub piłkarski wystąpiła w fazie grupowej Ligi Mistrzów UEFA, wygrywając u siebie z norweskim Rosenborgiem Trondheim 3:1.
1998 – Rosjanin Siergiej Iwanow wygrał 55. Tour de Pologne.
2004:
Czech Ondřej Sosenka wygrał 61. Tour de Pologne.
Rozpoczęto budowę nowego gmachu Opery Krakowskiej.
2006 – Doszczętnie spłonęła zabytkowa cerkiew w Komańczy.
2013 – W katastrofie prywatnego śmigłowca Robinson R44 w okolicy miejscowości Stara Kiszewa w województwie pomorskim zginęły 3 osoby.