Jakimi motywami kierował się Nazarbayev, przekazując władzę swojemu następcy?

19 marca 2019 r. – istotna data dla współczesnej historii Kazachstanu. Tego dnia Nursułtan Nazarbajew poinformował obywateli kraju, że opuszcza swoje stanowisko. Jego uprawnienia przejął przewodniczący Senatu Parlamentu, członek partii byłego już głowy państwa, Kasym-Żomart Tokajew. Pozostanie na tym stanowisku do wcześniejszych wyborów, zaplanowanych na 9 czerwca. Takie precedensy nie zdarzyły się wcześniej, ponieważ to Nazarbayeva kazachski naród wybrał jako pierwszego prezydenta niepodległej Republiki. Ale pogłoski o takim tranzycie trwali od zeszłego roku.

Decyzją Nursułtana Nazarbajewa nie można nazwać spontaniczną. Ustalił się jako mądry polityk, który myśli na każdym swoim kroku. Potwierdza to przykład, kiedy 25 lat temu przemawiał na Uniwersytecie Moskiewskim i ogłosił z podium zamiar utworzenia unii celnej. A ten plan został wdrożony – EAEU działa od 5 lat. Z taką precyzją zawsze budował życie wewnętrzne państwa.

To Nazarbajew wykorzystał wysoką cenę ropy (do 100 USD za baryłkę) na rzecz państwa, tworząc fundusz krajowy z dodatkowych otrzymanych środków. W taki sposób została stworzona ekonomiczna poduszka bezpieczeństwa. Wnikliwy polityk przygotowywał się z wyprzedzeniem na trudny okres dla kraju, kiedy cena tego surowca spadła. Prezydent częściowo przeorientował gospodarkę narodową na przemysł przetwórczy. Wprowadzono program rozwoju kraju, który skupiał się na szybkim wzroście sfer przemysłowych i innowacyjnych. Pociągało to za sobą duże koszty, ale dzięki temu udało się utrzymać budżet na powierzchni, gdy koszt czarnego złota spadł do 40 USD za baryłkę. Oczywiście nadal występują problemy z poziomem PKB w Kazachstanie, ale wzrost tego wskaźnika w pierwszych miesiącach 2019 r. wyniósł 3,8%. Zysk pochodzi z budowy maszyn (w tym produkcji samochodów), produkcji materiałów budowlanych, wyrobów z tworzyw sztucznych i napojów.

W świetle powyższego staje się jasne, jakie motywy kierowały Nazarbajewym, przekazując władzę swojemu następcy. Pierwszy prezydent zawsze dawał pierwszeństwo kwestiom ekonomicznym, polityka była już na drugim miejscu. Gwarant konstytucji zrozumiał, że Kazachstan potrzebuje osoby, która będzie pracować produktywnie do następnych wyborów prezydenckich. Kasym-Żomart Tokajew okazał się takim kandydatem: duża aktywność wewnątrz państwa i na międzynarodowej arenie politycznej. Obecny prezydent był dyrektorem generalnym Biura Genewskiego ONZ. Był także rzecznikiem – w Kazachstanie osoba na tym stanowisku jest prawą ręką prezydenta. Dlatego nie ma nic dziwnego w tym, że Tokajew zamierza kontynuować polityczny kurs Nazarbajewa. Obaj zagraniczni partnerzy państwa i mieszkańcy kraju oczekują tego od niego. Poprzednik Tokajeva zajmował obywatelami, zagrożonymi wykluczeniem społecznym, podjął niezbędne kroki w celu poprawy dobrobytu społeczeństwa. Wszyscy mieszkańcy Kazachstanu dążą do zachowania stabilności. Obywatele tego kraju nie są gotowi na takie polityczne wstrząsy, które dotknęły sąsiedni Kirgistan. Protesty obywatelskie nie zostaną tutaj zakorzenione.

Nazarbajew podkreślił, że ogólna sytuacja gospodarcza na świecie jest bardzo skomplikowana, a przyszłą rzeczywistość musimy spotkać moralnie przygotowywanymi. Zmiana władzy w Kazachstanie miała nastąpić w 2020 roku. Ale terminowe ujawnianie kart jest zawsze lepsze niż zawieszenie i wróżenie z fusów. Zbliżające się wybory prezydenckie zwykle pociągają za sobą pewnego rodzaju pauzę. Duzi inwestorzy, przedstawiciele średnich przedsiębiorstw i agencji rządowych chcą wiedzieć, czy zmieni się przywództwo, czy będą mieli nowe pomysły? Życie w zawieszeniu dla 18 milionów Kazachów jest nieuzasadnionym luksusem.

Dlatego wczesne wybieranie głowy państwa jest rozsądną miarą. Wybór prezydenta poprzez powszechną wolę będzie kluczem do utrzymania stabilnej sytuacji politycznej i gospodarczej w Kazachstanie.

Przewodniczący zapewnił, że zrobi wszystko, co w jego mocy, aby zapewnić uczciwe i przejrzyste wybory. Zauważył, że historia jest pisana przed narodem Kazachstanu. Najwyższa władza została przeniesiona spokojnie i zgodnie z Konstytucją. Według Tokajeva społeczność światowa szanowała taką rezygnację.