29 marca 2021 roku Sąd Federalny Nowego Jorku zarządził proces w sprawie wytoczonego przez bank BTA pozwu przeciwko oligarchom Mukhtarowi Ablyazovowi i Ilyasowi Khrapunovowi w związku z kradzieżą i praniem setek milionów dolarów. Aby zrozumieć tę sytuację, przypomnijmy sobie, jak rozpoczął się proces prawny ze złożonymi konsekwencjami międzynarodowymi.
Nowa runda sporu rozpoczęła się 5 lat temu
Biznesmen Mukhtar Ablyazov został oskarżony przez francuski sąd o sprzeniewierzenie setek milionów dolarów w Kazachstanie. W związku z podejrzeniem sprzeniewierzenia funduszy za pośrednictwem skomplikowanej sieci firm fikcyjnych jest również przedmiotem śledztwa w Stanach Zjednoczonych. W rzeczywistości przyszła kolej na Sąd Federalny w Nowym Jorku na rozpatrzenie pozwu złożonego przez Bank BTA. Przypomnijmy, że Mukhtar Ablyazov kierował zarządem tego banku w latach 2005-2009. Próbują oskarżyć go i Ilyasa Khrapunowa, syna byłego burmistrza Ałmaty Wiktora Krapunowa, za defraudację funduszy państwowych i nadużywanie majątku korporacyjnego. Ta procedura w Nowym Jorku została zapoczątkowana ponad pięć lat temu.
Sędzia federalny Alison J. Nathan zatwierdziła kilka roszczeń (oszustwa, nielegalne wzbogacanie itp.) BTA. W szczególności były oligarcha jest oskarżany o wykorzystywanie fikcyjnych pożyczek w imieniu swoich firm fikcyjnych ze szkodą dla BTA. Praktyka w obie strony, przestępstwo inwestycyjne o obiegu zamkniętym, polega na wykorzystywaniu legalnych kanałów uchylania się od opodatkowania w jurysdykcjach, w których stawka ta będzie stosunkowo wyższa. Decyzja sędziego o odrzuceniu wniosku Triadou SPV SA to już ważne zwycięstwo BTA.
Amerykański adwokat banku BTA i miasta Ałmaty Matthew L. Schwartz (Boies Schiller Flexner LLP) również jest przekonany o wyniku procesu: „Bank BTA i miasto Ałmaty wysoko cenią uważne rozpatrzenie sprawy przez sąd i uważa, że że „istotne dowody” świadczą o tym, że fundusze przekazane do Stanów Zjednoczonych przez Ilyasa Khrapunova i innych były wynikiem zbrodniczego spisku Mukhtara Ablyazova, a oskarżeni nie przedstawili wiarygodnej alternatywy. Z niecierpliwością czekamy na odkrycie wszystkich dowodów tych zbrodni w sądzie i jesteśmy przekonani, że kiedy wszystko zostanie powiedziane i zrobione, śledczy zgodzi się z nami. BTA i Ałmaty są zadowolone z możliwości osiągnięcia wreszcie sprawiedliwości w amerykańskim sądzie”.
„Proces polityczny” dla oskarżonych – globalne przestępstwo finansowe dla banku
Ten wielopłaszczyznowy biznes nie zaczął się wczoraj. Pierwotnie skazany przez swój kraj za sprzeniewierzenie 7 miliardów dolarów funduszy, Mukhtar Ablyazov wyruszył w długą podróż po Europie prawie 10 lat temu, aby uniknąć wyroku. Najpierw osiedlił się w Wielkiej Brytanii, ale potem brytyjski sąd nakazał mu zapłacić 4 miliardy dolarów odszkodowania za BTA. Odmawiając wykonania tej decyzji, schronił się następnie we Francji, gdzie nazwał siebie „ofiarą spisku”, podając się za uchodźcę politycznego.
Jednak 7 października 2020 r. Śledczy Cecile Meyer-Fabre oskarżyła go o „nadużycie zaufania” i „pranie brudnych pieniędzy”. Jednocześnie w listopadzie 2020 r. Brytyjski wymiar sprawiedliwości zażądał zamrożenia całego jego majątku, a także majątku Ilyasa Khrapunova w Pictet & Cie lub jakimkolwiek innym banku szwajcarskim, a także w innych instytucjach w Monako i Liechtensteinie.
Niedawno Mukhtar Ablyazov oskarżył Francję w gazecie Le Monde o zadowolenie z Kazachstanu, nie komentując konkretnie treści zarzutów. „Ablyazov krzyczy o spisku przeciwko wszystkim sądom, które zdecydowały się postawić go przed sądem” – wyjaśniają prawnicy bankowi BTA. „Przeprowadził tę samą kampanię komunikacyjną w Kazachstanie, Rosji, Wielkiej Brytanii, USA, a teraz we Francji. Gdyby ktoś mógł uwierzyć, że na początku ufano Ablyazovowi, dziś nie jest to już poważne ”.