W tym roku Kazachstan był w stanie wrócić 595 swoich obywateli, którzy z różnych powodów znaleźli się w strefie konfliktu w Syrii. Operację nazwano „Zhusan” i przeprowadzono ją w czterech etapach. Proces ten wymagał nie tylko starannego przygotowania i przemyślanych działań, ale także znacznych wysiłków w celu dostosowania i powrotu ewakuowanych kazachstańczyków do normalnego życia. Władze tego kraju poradziły sobie z tym trudnym zadaniem na bardzo wysokim poziomie. Teraz doświadczenia Kazachstanu są dokładnie badane i przyjmowane przez inne kraje, które chcą sprowadzić swoich obywateli z powrotem do domu.

Od stycznia do czerwca 2019 r. Kazachstan realizował operację „Zhusan” w czterech etapach, aby wrócić swoich obywateli z Syrii, którzy z różnych powodów byli w strefie działalności terrorystycznej. Operację nazwano „Zhusan”, co w języku kazachskim oznacza „gorzki piołun”. Decyzja o przeprowadzeniu operacji została podjęta na najwyższym szczeblu politycznym z inicjatywy głowy państwa – pierwszego prezydenta Kazachstanu Nursułtana Nazarbajewa.

W ramach operacji odwiedzili obozy i więzienia w Syrii i Iraku, aby znaleźć i zidentyfikować obywateli Kazachstanu, przede wszystkim kobiety i dzieci. Zbawienie ofiar wojny w Syrii miało charakter humanitarny. Przede wszystkim zadaniem było uratowanie dzieci, które nie z własnej woli okazały się zakładnikami sytuacji.

Podczas czterech etapów operacji „Zhusan” w styczniu, maju i czerwcu 2019 r. zostało ewakuowano z Syrii 595 kazachstańczyków. Wśród nich 33 mężczyzn, 156 kobiet i 406 dzieci (31 z nich to sieroty). Po przyjeździe do Kazachstanu 45 osób (33 mężczyzn i 12 kobiet) zgodnie z ustawodawstwem Republiki Kazachstanu zostało przyciągnięto do odpowiedzialności za popełnione przestępstwa. W odniesieniu do kolejnych 4 kobiet wybrano środek zapobiegawczy w formie pisemnego zobowiązania do nie opuszczania domu. Wszystkie kobiety i dzieci, które przybyły do Kazachstanu, umieszczono na 1 miesiąc w Centrum Rehabilitacji i Adaptacji w Aktau, położonym nad Morzem Kaspijskim. Następnie uratowani ludzie mogli wrócić do swoich miast zamieszkania w Kazachstanie. Ale nadal są pod opieką państwa. Zapewnia się im wsparcie psychologiczne i prawne, pomoc w znalezieniu pracy i powrót do normalnego życia w ośrodkach pomocy społeczno-psychologicznej i prawnej „Szansa”.

Takie wysiłki nie mogły pozostać niezauważone. Według urzędników przedstawiciele innych państw zwrócili się do Kazachstanu w celu uzyskania informacji o wykonywanych pracach. Należą do nich Kirgistan, Tadżykistan, Uzbekistan, Azerbejdżan, Francja, Belgia i Kosowo. W szczególności Uzbekistan zwrócił już 156 kobiet i dzieci z obozów w Syrii, Tadżykistan zwrócił 84 dzieci z więzień w Iraku, matki których odbywają wyroki. Azerbejdżan i Kirgistan rozważają powrót swoich obywateli.

Na przykład w Kirgistanie ośrodek praw człowieka Kylym Shamy zainicjował inicjatywę powrotu swoich obywateli ze stref wojennych w Syrii. Jej liderka, Aziza Abdirasulova, nagłośniła ten temat corocznej konferencji OBWE / ODIHR, która odbyła się 23-27 września w Warszawie. Ona wezwała do uznania kobiet i dzieci za ofiary wojny syryjskiej i radykalnego ekstremizmu oraz do powstrzymania się od kary śmierci wobec kobiet w więzieniach w Iraku.

Wzywam OBWE / ODIHR i Republikę Kirgistan, moją ojczyznę, do zorganizowania procesu powrotu dzieci i kobiet, aby mogły uniknąć katastrofy humanitarnej przed zimą. Dziękuję Kazachstanowi, który stał się przykładem dla innych państw w tym obszarze, i wzywam go do zapewnienia dostępu innym organizacjom międzynarodowym zajmującym się prawami człowieka w celu zbadania tego doświadczenia i kontynuowania powrotu swoich obywateli”, – powiedziała Aziza Abdirasulova podczas swojego wystąpienia na konferencji OBWE / ODIHR .

Według obrońcyni praw człowieka na północno-wschodnim terytorium Syrii znajdują się obecnie cztery ośrodki, w których przebywa około 75 000 kobiet i dzieci z ponad 80 krajów. Warunki tam są bardzo trudne, ludzie muszą dosłownie przetrwać. Brak dobrego odżywiania, poważne zmiany temperatury, częste epidemie chorób zakaźnych i brak opieki medycznej sprawiają, że życie ludzi w tym miejscu jest nie do zniesienia. „Konieczne jest przyspieszenie procesu ich powrotu. To są nasze kobiety, nie można ich winić za tę wojnę”, – podkreśla Aziza Abdirasulova.

Szef centrum „Kylym Shamy” cytuje oficjalne dane, według których około 850 osób opuściło Kirgistan, wśród nich, według wstępnych danych, 150 kobiet zmarło. „Około 125 krewnych kirgistek przebywających we wszystkich czterech obozach Syrii zgłosiło się do naszej organizacji. 20 kobiet jest w więzieniu i niestety skazanych na śmierć. 80 dzieci przebywa w więzieniach z matkami”, – powiedziała Aziza Abdirasulova w wywiadzie dla Poland2day.com.

Aby uzyskać niezbędne informacje na temat powrotu swoich obywateli, szef centrum praw człowieka „Kylym Shamy”, Aziza Abdirasulova, wraz z Dmitrijem Kabakiem, przedstawicielem publicznej fundacji Otwarte Stanowisko, szczegółowo zbadali doświadczenia Kazachstanu.

Byliśmy w Kazachstanie, przeprowadziliśmy badania i spotkaliśmy się z osobami powracającymi. Jestem wdzięczna Kazachstanowi, ponieważ po specjalnej operacji „Zhusan” nasze władze zastanawiają się nad ewakuacją swoich obywateli z Syrii. Ale to wymaga pieniędzy nie tylko na ich dostawę, ale także na rehabilitację i leczenie. Nie mogą wrócić samodzielnie, ponieważ żaden z nich nie ma dokumentów. Są pod kontrolą kurdyjskich bojowników”- wyjaśnia Aziza Abdirasulova.

Od 17 września do 20 września Aziza Abdirasulova i Dmitrij Kabak złożyli wizytę w Kazachstanie, gdzie uzyskali dostęp do wszystkich niezbędnych dokumentów i odpowiednich ośrodków. Urzędnicy Republiki Kazachstanu pomagali w zapewnieniu dostępu do instytucji w mieście Nur Sultan, na podstawie których przeprowadzono proces reintegracji i adaptacji osób powracających. Badacze przeprowadzili wywiady z ofiarami, rozmawiali z psychologami, prawnikami, pracownikami medycznymi i społecznymi. Spotkaliśmy się z urzędnikami Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Komitetem Bezpieczeństwa Narodowego, komisarzem ds. Praw człowieka w Republice Kazachstan, przedstawicielami publicznej fundacji „Prawo” i „Otwarty świat”. Działacze społeczni zgromadzili wiele ważnych informacji, w wyniku których powstał raport „Praca z osobami powracającymi z Syrii i Iraku: doświadczenia Kazachstanu”. Następnie utworzono grupę roboczą, która przekaże rządowi Kirgistanu raport, aby ten mógł zbadać przykład Kazachstanu.

Kazachstan dał nam duże doświadczenie. Na poziomie rządowym – od przygotowania do wyjazdu, przez jakie kanały to miało miejsce i jakie środki techniczne były zaangażowane. O tym, jak przeprowadzić proces negocjacji, jak odwiedzić obozy i przeprowadzić identyfikację – badanie genomowe. Rehabilitacja była również bardzo dobra w Kazachstanie. Po tym ludzie mogą w pełni powrócić do społeczeństwa”, – powiedziała Aziza Abdirasulova.

Centrum w Aktau stał się platformą opieki medycznej, badań różnych rodzajów chorób i leczenia. W ramach prac nad resocjalizacją jednym z obszarów stało się szkolenie w zakresie specjalizacji zawodowych na bazie ośrodków rehabilitacyjnych.

Cieszę się, że zaufali nam, wpuścili nas, zapewnili spotkanie z kobietami, dziećmi, pokazali, gdzie są. Mieliśmy spotkanie z kilkoma kobietami. Jedną kobietą w ośrodku wyszkolili w prowadzeniu samochodu i teraz ona ma prawo jazdy. Krewni kupili jej mały samochód i teraz ona pracuje jako taksówkarzka i w taki sposób zarabia na życie. Inna kobieta miała umiejętności językowe. Zna dobrze język turecki, arabski, rosyjski i kazachski. Więc, została zaproszona na uczelnie jako tłumaczka, teraz zarabia bardzo dobrze ”, – powiedziała dyrektor centrum „Kylym Shamy”.

Po wizycie w Kazachstanie zadaniem szefa publicznej fundacji Otwarte Stanowisko, Dmitrija Kabaka, było przedstawienie dokładnego i sensownego dokumentu, opisanie dokonanych działań i przekazanie ich władzom dla dalszych decyzji.

Myślę, że to doświadczenie będzie przydatne wszędzie. Mamy dobre dane na temat Kazachstanu. Wszystkie statystyki są dostarczane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Kazachstanu. Dlatego przetworzyliśmy ich i opublikowaliśmy. Myślę, że jeśli ludzie z wiedzą i doświadczeniem przeczytają nasz raport, przynajmniej zrozumieją, jakie kwestie należy wziąć pod uwagę, jeśli zostanie podjęta decyzja polityczna„, – powiedział Dmitry Kabak.

Kazachstan, jako pierwsze państwo w Azji Środkowej, zdobył doświadczenie, rozwiązując pojawiające się problemy. Rozwiązanie niektórych problemów leżało w gestii różnych organów, dlatego konieczna była koordynacja. Rada Bezpieczeństwa i Komitet Bezpieczeństwa Narodowego Republiki Kazachstanu uznały swoje wysiłki za wkład w międzynarodowe rozwiązanie kwestii syryjskiej poprzez zmniejszenie liczby obywateli Kazachstanu w strefie konfliktu.

 

ОСТАВЬТЕ ОТВЕТ

Please enter your comment!
Please enter your name here